Tỷ lệ lây nhiễm HIV ở những người có quan hệ đồng giới cao gấp 25 lần so với mức trung bình. Lý do tại sao quan hệ đồng giới dễ bị HIV sẽ được giải đáp qua những thông tin trong bài viết sau đây.
Tỷ lệ lây nhiễm HIV ở nhóm quan hệ đồng giới
Theo báo cáo của UNAIDS trên toàn thế giới, nhóm quan hệ đồng giới có nguy cơ lây nhiễm HIV cao gấp 25 lần so với mức trung bình. Trong đó, đồng tính nam có nguy cơ lây nhiễm cao hơn so với nhóm đồng tính nữ.
HIV phổ biến hơn mức trung bình ở nam giới có quan hệ đồng giới. Một kết quả nghiên cứu ở Hòa Kỳ vào năm 2019 cho thấy, 65% các trường hợp chẩn đoán HIV mới là ở nam giới đồng tính, song tính luyến ái.
Vì HIV phổ biến hơn ở nhóm người có quan hệ đồng giới, những người đàn ông và phụ nữ này có nhiều khả năng quan hệ tình dục với người có virus HIV.
Trong số 1,1 triệu người nhiễm HIV ở Hoa Kỳ tính đến năm 2016, khoảng 648.500 người trong số họ cho biết quan hệ đồng giới là hoạt động chính khiến họ có nguy cơ nhiễm HIV.
Một số các yếu tố khác cũng làm tăng khả năng lây truyền HIV qua nhóm đối tượng đồng giới.
HIV lây truyền qua đường nào?
HIV có thể lây truyền khi tiếp xúc với virus có chứa:
- Máu
- Tinh dịch
- Dịch âm đạo
- Sữa mẹ
Một số người bị nhiễm virus HIV khi quan hệ tình dục mà không sử dụng bao cao su hoặc các biện pháp phòng tránh khác.
Tuy nhiên, đây không phải là cách duy nhất mà HIV lây truyền từ người này sang người khác.
Virus HIV có thể lây truyền khi người nhiễm HIV dùng chung kim tiêm, ống tiêm hoặc dụng cụ tiêm chích ma túy với người khác.
HIV cũng có thể được truyền từ mẹ sang con khi mang thai, sinh con hoặc cho con bú.
Một số người đã bị nhiễm HIV sau khi truyền máu hoặc cấy ghép nội tạng có chứa virus. Tuy nhiên, hiện nay việc xét nghiệm HIV trong máu và nội tạng đã được thực hiện thường xuyên nên khả năng này rất hiếm khi xảy ra.
Tại sao quan hệ đồng giới dễ bị HIV?
Dựa vào các nghiên cứu khoa học về tỷ lệ lây nhiễm HIV ở nhóm người quan hệ đồng giới là cao hơn so với mức trung bình.
Vậy, lý do tại sao quan hệ đồng giới dễ bị HIV? Câu trả lời là do:
Quan hệ tình dục qua đường hậu môn không dùng bao cao su
Quan hệ tình dục qua đường hậu môn là hình thức giao hợp rất thường được sử dụng ở những người đồng giới.
HIV có thể lây truyền qua quan hệ tình dục mà không sử dụng bao cao su hoặc các biện pháp phòng tránh khác.
Khả năng lây truyền HIV cao hơn khi quan hệ tình dục qua đường hậu môn mà không có bao cao su so với quan hệ tình dục qua đường âm đạo mà không có bao cao su hoặc các biện pháp phòng tránh khác.
Điều này là do da xung quanh hậu môn mỏng hơn da xung quanh âm đạo. Do đó, các vết rách nhỏ dễ xảy ra khi quan hệ tình dục qua đường hậu môn.
Người không nhiễm HIV có nhiều khả năng bị nhiễm virus khi quan hệ tình dục qua đường hậu môn nếu họ là đối tác “tiếp nhận” (đối tác bị dương vật xâm nhập hậu môn).
Lây nhiễm qua tinh dịch hoặc dịch âm đạo
Virus HIV có thể lây truyền qua tinh dịch hoặc dịch tiết của âm đạo khi những người đồng giới tiếp xúc cọ xát giữa dương vật – dương vật hoặc âm hộ – âm hộ trong khi quan hệ tình dục.
Việc lây nhiễm qua đường miệng – hậu môn – dương vật hoặc miệng – hậu môn – âm hộ cũng có thể xảy ra thông qua dịch tiết âm đạo, tinh dịch hoặc vết xước ở miệng có chứa máu của người bị nhiễm HIV.
Sự kỳ thị của xã hội
Sự kỳ thị đóng một vai trò quan trọng trong việc lây truyền HIV, mặc dù xã hội hiện nay đã có những tiến bộ trong dự phòng và điều trị HIV.
Ngay cả ở những khu vực mà hoạt động đồng giới là hợp pháp, nỗi sợ hãi về sự kỳ thị và phân biệt đối xử có thể khiến cho nhóm người đồng giới che giấu danh tính tình dục của mình với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe.
Điều này tạo ra một rào cản lớn đối với việc kiểm tra và điều trị dự phòng đối với người đồng giới bị nhiễm HIV.
Sự kỳ thị gắn liền với HIV cũng có thể ngăn cản những người nhận thức được tình trạng nhiễm HIV của mình tiếp cận và duy trì điều trị nhằm giảm tải lượng virus của họ và ảnh hưởng đến quá trình lây lan.
Kết quả là, sự kỳ thì càng thúc đẩy sự lây truyền HIV trong cộng đồng những người có quan hệ đồng giới.
Không thực hiện xét nghiệm và điều trị HIV
Việc chẩn đoán sớm và điều trị HIV là vô cùng quan trọng. Điều trị bằng liệu pháp kháng virus (ART) giúp ngăn ngừa sự tiến triển thành AIDS. Hoặc điều trị có thể làm giảm virus xuống mức không thể phát hiện được trong máu, tại thời điểm này, HIV không lây truyền qua cho người khác.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, nhóm người có quan hệ đồng giới nên xét nghiệm HIV ít nhất mỗi năm một lần. Sẽ tốt hơn nếu những người có nguy cơ nhiễm HIV cao hơn thực hiện xét nghiệm thường xuyên hơn, chẳng hạn như 3 đến 6 tháng một lần.
Tuy vậy, không phải tất cả những người trong nhóm có quan hệ đồng giới tuân thủ theo khuyến cáo này.
Kết quả là, một số có thể bị nhiễm HIV mà không hề hay biết. Điều này có thể dẫn đến sự chậm trễ trong điều trị và tăng khả năng lây truyền.
Một số người trong nhóm người có quan hệ đồng giới không đi xét nghiệm hoặc thực hiện điều trị khi bị nhiễm HIV là do kỳ thị đồng tính hoặc sợ bị phân biệt đối xử.
Đây chính là những lý do tại sao quan hệ đồng giới dễ bị HIV hơn so với những người bình thường khác.
Cách phòng tránh nhiễm HIV ở nhóm người quan hệ đồng giới
Bạn có thể phòng ngừa được HIV, ngay cả khi bạn đang ở trong nhóm đối tượng có nguy cơ cao như nhóm những người có quan hệ đồng giới.
Dưới đây là một số cách để làm giảm nguy cơ lây truyền HIV:
1. Sử dụng biện pháp phòng ngừa khi quan hệ tình dục
Bao cao su và các biện pháp phòng ngừa khác có thể bạn khỏi HIV và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác.
Nếu bạn bị nhiễm HIV hoặc một bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, việc điều trị và sử dụng bao cao su cũng như các biện pháp phòng ngừa khác mỗi khi quan hệ tình dục có thể làm giảm nguy cơ lây truyền.
2. Lựa chọn các hình thức quan hệ tình dục thay thế
Một số hình thức quan hệ tình dục có nguy cơ lây truyền cao hơn những hình thức khác.
Khả năng lây truyền HIV cao hơn khi quan hệ tình dục qua đường hậu môn mà không sử dụng bao cao su hoặc các biện pháp phòng ngừa khác.
Khả năng lây truyền HIV thấp hơn khi quan hệ tình dục bằng miệng hoặc các hình thức quan hệ tình dục không tiếp xúc với chất dịch cơ thể.
3. Giới hạn số lượng bạn tình
Cơ hội lây truyền HIV sẽ tăng lên nếu bạn có nhiều hơn một bạn tình và thực hiện quan hệ tình dục với nhiều người.
4. Xét nghiệm và điều trị
Nếu bạn thuộc nhóm đối tượng những người có quan hệ đồng giới, hãy cân nhắc việc đi xét nghiệm HIV ít nhất mỗi năm một lần.
Những người có quan hệ tình dục với nhiều người hoặc một người không rõ tình trạng nhiễm HIV nên xem xét việc đi xét nghiệm thường xuyên hơn, tốt nhất là 3 đến 6 tháng một lần.
Người có kết quả xét nghiệm dương tính với HIV nên tuân theo kế hoạch điều trị được khuyến nghị của bác sĩ. Dùng thuốc điều trị ARV sẽ làm giảm nguy cơ biến chứng và giúp ngăn ngừa lây truyền HIV.
4. Lựa chọn PrEP hoặc PEP
Nếu bạn không bị nhiễm HIV, hãy hỏi ý kiến của bác sĩ liệu bạn có nên dùng PrEP (Điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV) để làm giảm nguy cơ lây nhiễm virus hay không.
Nếu bạn quan hệ tình dục không dùng bao cao su hoặc các biện pháp phòng ngừa khác với người nhiễm HIV hoặc người có thể bị nhiễm HIV, hãy hỏi bác sĩ về PEP (Điều trị dự sau phơi nhiễm HIV) trong vòng 72 giờ kể từ khi có thể bị phơi nhiễm và tiếp tục dùng trong 28 ngày.
Những người bị nhiễm HIV nên khuyến khích bạn tình của mình nói chuyện với bác sĩ về PrEP và PEP.
